Przeczytaj w
10 min
Szukasz auta do miasta i zastanawiasz się, co będzie lepsze, skrzynia manualna czy automatyczna? Najprawdopodobniej od początku bycia kierowcą korzystasz z ręcznej, ale może czas przesiąść się na coś innego. Nie masz pewności? Przeczytaj artykuł, aby poznać różnicę między nimi i dowiedzieć się, kto wychodzi zwycięsko z pojedynku manual vs automat!
Choć większość osób wie, jak działa skrzynia manualna, warto przypomnieć zasady jej funkcjonowania. Spalanie paliwa w cylindrze powoduje rozprężenie gazu, który napędza tłoki. Ich ruch przenoszony jest na wał korbowy, co powoduje wytworzenie momentu obrotowego. Wykorzystanie go do poruszenia kół następuje właśnie przy pomocy skrzyni biegów, czyli kół zębatych różnej wielkości. Podczas korzystania ze skrzyni manualnej to kierowca decyduje, kiedy zmienia biegi – w przypadku automatycznej dzieje się to samoistnie. Pozostaje pytanie: co pracuje wydajniej, automat czy manual?
Choć z perspektywy kierowcy, większość skrzyń automatycznych wydaje się być taka sama, od technicznego punktu widzenia różnią się one między sobą. Oto najczęstsze systemy:
Automatyczny klasyczny: opiera swoje działanie na sprzęgle hydrokinetycznym, które powszechnie znane jest pod nazwą konwertera;
Dwusprzęgłowy (DSG): wykorzystuje dwa sprzęgła – jedno do biegów parzystych, drugie do nieparzystych. Umożliwia szybszą zmianę biegów niż w innych systemach;
Bezstopniowy (CVT): nie posiada ona określonej liczby przełożeń, co pozwala na idealne dopasowywanie liczby obrotów na minutę (RPM) do obciążenia silnika.
Tworząc porównanie automat vs manual, należy skupić się także na wrażeniach z jazdy i osiągach. Jeżdżenie bez konieczności zmiany biegów jest z pewnością wygodniejsze, szczególnie podczas poruszania się po wzniesieniach czy w korku, ale z drugiej strony, dla większości osób jest czymś wręcz nienaturalnym.
Choć wiele osób uważa, że tak jest, nie ma w tej kwestii potwierdzonej reguły. Prawdą jest, że starsze automaty zużywają więcej paliwa, ponieważ nieefektywnie wykorzystują pracę silnika. Jednak dzisiejsze systemy automatycznej zmiany biegów działają dużo sprawniej, dlatego nie da się kategorycznie odpowiedzieć na pytanie, czy automat pali więcej od manuala. Wszystko zależy od konkretnych modeli i silników, które są ze sobą porównywane.
Średnie spalanie z automatyczną skrzynią (l/100km) | Średnie spalanie z manualną skrzynią (l/100km) | |
Audi A4 | 5,8 | 6,0 |
Honda Jazz | 6,3 | 5,8 |
Volkswagen Touran | 6,4 | 6,2 |
Automat jest zdecydowanie wygodniejszy do jazdy w mieście, ponieważ ułatwia poruszanie się w korku oraz częste zmiany prędkości. Z drugiej strony, niektóre silniki źle znoszą tak dynamiczną jazdę. Mowa o przekładni dwusprzęgłowej, dla której nieprawidłowe korzystanie z biegu N – np. podczas krótkich postojów na światłach – może być bardzo szkodliwe. Argumentem za wybraniem automatu jako samochodu do miasta, jest przede wszystkim wygoda – dużo łatwiej poruszać się w miejskiej dżungli, nie musząc myśleć o zmianie biegów i wciskaniu sprzęgła.
Zapaleni kierowcy uważają, że jest tylko jedna odpowiedź na to pytanie: skrzynia manualna. To ona zapewnia największe poczucie kontroli nad samochodem. Dodatkowo pozwala na doskonalenie swoich umiejętności. Zwolennicy manuala szczególnie cenią umiejętność wyczucia potrzeb silnika na słuch. Z drugiej strony, nawet najlepsza obsługa ręcznej skrzyni biegów nie sprawi, że będzie ona dużo wydajniejsza od skrzyni automatycznej.
Słowem – to czy manual, czy automat dają więcej frajdy, jest kwestią gustu.
W teorii, gdyby bezbłędnie korzystać z manualnej skrzyni, wytrzymałaby ona bez serwisu dłużej niż automat. W praktyce jednak idealna jazda i niepopełnianie błędów, takich jak zmiana biegów przy zbyt niskich obrotach czy bez dociśniętego sprzęgła, jest bardzo rzadka. Oznacza to, że nie ma reguły co do tego, która skrzynia zużyje się szybciej. Wiadomo natomiast, że naprawa skrzyni automatycznej jest droższa. Tak więc, jeżeli rozpatrujesz aspekt finansowy, odpowiedź na pytanie automat czy manual jest jednoznaczna – manual.
Podsumowując, porównywanie obu opcji doprowadza nas do stwierdzenia, że żadna z nich nie jest obiektywnie lepsza od drugiej. Jeżeli odrzucimy mity, takie jak szybsze zużycie się automatu, czy manual znacząco utrudniający jazdę, pozostanie tylko kwestia ceny. Samochody ze skrzynią automatyczną są nie tylko droższe, ale też wymagają bardziej kosztownych napraw po uszkodzeniu silnika. Jeżeli ręczna zmiana biegów jest dla Ciebie całkowicie naturalna, zależy Ci na niższej cenie i łatwiejszej naprawie – podczas zastanawiania się, co lepsze: automat czy manual, możesz zdecydowanie postawić na drugą opcję.
Zalety | Wady | |
Skrzynia automatyczna | Łatwiejsza jazda Mniejsza szansa na uszkodzenie skrzyni podczas użytkowania | Wyższe spalanie Wyższa cena Brak poczucia kontroli nad autem |
Skrzynia manualna | Poczucie kontroli nad autem Niższa cena Niższe spalanie | Trudniejsza jazda Ryzyko uszkodzenia silnika podczas nieprawidłowego użytkowania |